Zielone debaty podsumowanie, książki 2, k2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]ZIELONE DEBATY:
PODSUMOWANIE
projekt realizowany przez
Urząd Miasta Stołecznego Warszawy
Egzemplarz udostępniany bezpłatnie
SZANOWNI PAŃSTWO,
oddajemy w Wasze ręce podsumowanie będące zapisem Zielonych Debat, dyskusji
o zielonych przestrzeniach Warszawy, toczących się latem 2009 roku w naszym mieście.
Zaprosiliśmy warszawiaków – architektów, urbanistów, ekologów i ogrodników, działaczy
pozarządowych, ekspertów i urzędników do rozmów o kształcie przestrzeni publicznej.
Naszym celem było wyznaczenie kierunków rozwoju zielonej przestrzeni miejskiej.
Chcieliśmy przy tym nadać dyskusjom szerszą perspektywę, tak, by powstające idee
i pomysły móc równocześnie konfrontować z otoczeniem. Spotkania odbywały się w formie
umownych śniadań na trawie, w zielonych miejscach Warszawy. Dyskutowaliśmy na wiślanej
barce przy Syrence Warszawskiej, na Kępie Potockiej, w Parku Bródnowskim, w Ogrodzie
Saskim oraz w Parku Kultury im. Rydza Śmigłego. Publiczny charakter spotkań przełamywał
konwencję, w której w ważnych dla mieszkańców sprawach oddzielnie dyskutują eksperci,
oddzielnie zwykli obywatele. Podczas Zielonych debat wiedzę i dobre pomysły wymieniali
architekci krajobrazu, twórcy, urzędnicy i mieszkańcy, którzy są użytkownikami i najlepszymi
ekspertami od własnej przestrzeni. Kolejne rozdziały raportu prezentują każdą z tych trzech
perspektyw. Składają się na nie:
• referaty osób zajmujących się zawodowo przestrzenią publiczną;
• prezentacje urzędników miejskich;
• zapisy dyskusji, która toczyła się z udziałem mieszkańców.
Aby ułatwić przełożenie zebranej wiedzy na praktykę, postaraliśmy się o sformułowanie
klarownych
rekomendacji
. Zebrany w toku dyskusji materiał podsumowuje
profesor Barbara Szulczewska (Katedra Architektury Krajobrazu Szkoły Głównej
Gospodarstwa Wiejskiego), wytyczając kierunki i wyznaczając kluczowe obszary zmian.
Debaty i wypracowane podczas nich rozwiązania, nie mają formalnie wiążącego charakteru.
Dołożymy jednak wszelkich starań, by raport oraz rekomendacje tra
fi
ły do wszystkich
jednostek m. st. Warszawy odpowiadających za zieleń. Chcemy, aby wypracowane
rozwiązania stanowiły wytyczne dla działań podejmowanych przez urzędników
miejskich. Raport z Zielonych debat jest zatem
inspiracją, zbiorem dobrych praktyk
i konkretnych rekomendacji dla Miasta
. Mamy nadzieję, że stanie się istotnym
elementem
procesu tworzenia przyjaznych i odpowiadających potrzebom
mieszkańców przestrzeni
. To właśnie potrzeba dialogu zdaje się być głównym
wnioskiem z naszych spotkań.
Dziękujemy warszawiakom za obecność i ważne głosy.
Marcin Wojdat
Dyrektor Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m. st. Warszawy
2
WSTĘP
CZEMU ANGLICY
CHODZĄ PO TRAWIE?
MNIEJ NIŻ PARK,
WIĘCEJ NIŻ TRAWNIK
ZIELEŃ JAKO PRZESTRZEŃ
DZIAŁAŃ TWÓRCZYCH
ŁĄKI W CENTRUM MIASTA?
PO CO NAM PARKI?
STRONA 06
STRONA 16
STRONA 24
STRONA 32
STRONA 40
organizator projektu:
Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m. st. Warszawy (koordynatorka: Marta Trakul)
współpraca:
Biuro Ochrony Środowiska Urzędu m. st. Warszawy
wsparcie merytoryczne:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
moderowanie dyskusji:
Andrzej Kassenberg – Instytut na Rzecz Ekorozwoju
redakcja merytoryczna raportu:
mgr inż. Krzysztof Herman - Katedra Sztuki Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu,
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
projekt makiety i skład gra
fi
czny:
Bartosz Stefaniak
SPIS TREŚCI
3
WNIOSKI
I REKOMENDACJE
WIEDZA PODSTAWĄ ZROZUMIENIA,
A ZROZUMIENIE PODSTAWĄ
WSPÓŁDZIAŁANIA
Mieszkańcy powinni mieć łatwy dostęp
do wyczerpującej informacji o zasobach
zieleni Warszawy, o uwarunkowaniach
historycznych, przyrodniczych
i społecznych (a w tym formalnych
i prawnych) funkcjonowania i rozwoju
tych zasobów w mieście. Pozwoli to
osobom zaangażowanym w ochronę
zieleni miejskiej na zrozumienie możliwości
i ograniczeń władz miasta w planowaniu
rozwoju parków, zieleńców, promenad,
placów zabaw dla dzieci i w zarządzaniu
tymi obiektami. To zaś będzie podstawą
do lepszej, bo opartej na wiedzy,
współpracy na rzecz poprawy jakości
zieleni w Warszawie. Wspomnianej
informacji powinny dostarczyć władze
miasta. Nie do przecenienia jest jednak
rola organizacji pozarządowych, które
w różny sposób już prowadzą i nadal
powinny prowadzić działania o charakterze
informacyjnym i edukacyjnym.
UTRZYMAĆ SYSTEM, A W SYSTEMIE
– SKARPĘ I „KLINY”
Od dawna wiadomo, że zarówno
kulturowa, zwłaszcza rekreacyjna,
jak i przyrodnicza rola terenów zieleni
miejskiej będzie skuteczniej realizowana,
jeśli przedmiotem planowania i zarządzania
będą nie pojedyncze obiekty, a świadomie
zaplanowany system tych obiektów.
W Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego
m. st. Warszawy wyznaczony został
System Przyrodniczy Warszawy (stanowią
go obszary, których podstawową rolą
jest zapewnienie przewietrzania miasta,
regeneracja powietrza atmosferycznego,
ochrona stosunków wodnych, ochrona
różnorodności biologicznej). Istotnym
elementem tego Systemu są tereny
położone wzdłuż Skarpy Warszawskiej
oraz dawne „kliny nawietrzające”
(wyznaczone już w przedwojennych
planach zagospodarowania
przestrzennego Warszawy).
Przeprowadzone Debaty dostarczyły wiedzy o historii, współczesnych
tendencjach i problemach rozwoju terenów zieleni w Warszawie, pozwoliły
tendencjach i problemach rozwoju terenów zieleni w Warszawie, pozwoliły
ich uczestnikom na zrozumienie różnorodnych uwarunkowań zarządzania
ich uczestnikom na zrozumienie różnorodnych uwarunkowań zarządzania
tymi terenami, a także wskazały kierunek dalszych poszukiwań płaszczyzny
tymi terenami, a także wskazały kierunek dalszych poszukiwań płaszczyzny
współdziałania głównych „aktorów” gry o zieleń, która toczy się w ramach
współdziałania głównych „aktorów” gry o zieleń, która toczy się w ramach
gry o miasto, gry o Warszawę.
gry o miasto, gry o Warszawę.
Na podstawie stanowisk i poglądów przedstawionych przez zaproszonych
naukowców, artystów, architektów, urbanistów oraz przedstawicieli władz
naukowców, artystów, architektów, urbanistów oraz przedstawicieli władz
miasta, a przede wszystkim, dyskusji która miała miejsce po ich wystąpieniach
miasta, a przede wszystkim, dyskusji która miała miejsce po ich wystąpieniach
można sformułować kilka rekomendacji, skierowanych przede wszystkim
można sformułować kilka rekomendacji, skierowanych przede wszystkim
do władz miasta i organizacji działających na rzecz miasta, związanych
do władz miasta i organizacji działających na rzecz miasta, związanych
z ochroną przyrody i krajobrazu kulturowego.
z ochroną przyrody i krajobrazu kulturowego.
dr hab. Barbara Szulczewska
prof. SGGW
Katedra Architektury Krajobrazu,
Wydział Ogrodnictwa i Architektury
Krajobrazu, Szkoła Główna
Gospodarstwa Wiejskiego
4
REKOMENDACJE
Przeprowadzone Debaty dostarczyły wiedzy o historii, współczesnych
Na podstawie stanowisk i poglądów przedstawionych przez zaproszonych
PARKI SĄ DLA LUDZI, ALE TO TAKŻE
PRZYRODNICZE I HISTORYCZNE
DZIEDZICTWO WARSZAWY
Modernizację istniejących obiektów
oraz zakładanie nowych parków
powinno się poprzedzić wnikliwą analizą
społecznych oczekiwań dotyczących
znaczenia, programu użytkowego
i sposobu ich zagospodarowania.
Ponadto, już w fazie projektu, wskazane
jest przeprowadzenie konsultacji,
dotyczących wizji zmodernizowanego
lub nowego obiektu. Pozwoli to
na uwzględnienie potrzeb przyszłych
użytkowników, a jednocześnie
specy
fi
cznych uwarunkowań
i ograniczeń zagospodarowania wielu
warszawskich parków.
PARKI NIE MUSZĄ BYĆ NUDNE
Byłoby dobrze, aby żaden z parków
warszawskich nie był „parkiem
bez właściwości”. Należałoby szerzej
i śmielej wykorzystywać nowe tendencje
w projektowaniu zieleni oraz jej urządzaniu,
a w tym zapraszać do współpracy
artystów, wprowadzać nowe, oryginalne
rozwiązania projektowe i technologiczne,
w tym także i takie, które wzbogacą
ekologiczne funkcje parków.
OTWORZYĆ PARKI
Grodzenie i zamykanie parków
warszawskich, tłumaczone aktami
wandalizmu oraz troską o bezpieczeństwo
użytkowników, to działania, które
kwestionują uczestnicy debat. Przeważa
pogląd, że parki powinny być łatwo
dostępne. Dotyczy to zwłaszcza parków,
które pełnią również funkcje tranzytowe.
Doświadczenia zarządzających przemawiają
jednak za potrzebą grodzenia niektórych
parków. Wydaje się zatem, że każda
decyzja o ewentualnym rozgrodzeniu lub
ogrodzeniu parku powinna być poprzedzona
wnikliwą analizą lokalnych uwarunkowań.
ZIELEŃ WARSZAWY,
TO NIE TYLKO PARKI
Alternatywą dla parków – tradycyjnych
terenów wypoczynkowych – są inne
obiekty, formalnie także zaliczane
do terenów zieleni. Szczególnie
dyskusyjnymi, z punktu widzenia włączenia
w system wypoczynkowy miasta wydają
się cmentarze i ogrody działkowe. Należy
opracować kompleksową koncepcję
zakresu i sposobu ich udostępniania
także na potrzeby wypoczynkowe
mieszkańców Warszawy. Z punktu
widzenia wizerunku miasta ważne mogą
okazać się takie formy zieleni, jak zieleń
przyuliczna, „zielone” balkony i tarasy,
zieleń osiedli mieszkaniowych, w tym
przedogródki, a także „parki kieszonkowe”
oraz „ogrody tymczasowe”. Władze miasta
mają bezpośredni wpływ na sposób
kształtowania, w tym dobór gatunków,
zadrzewień przyulicznych i ewentualnie na
powstawanie „parków kieszonkowych”.
Pożądane byłoby jednak znalezienie
instrumentów wpływania na jakość
pozostałych form zieleni.
OSTROŻNIE Z WYCINANIEM DRZEW
Wycinanie starych drzew oraz ich
drastyczne przycinanie, zawsze budzi
kontrowersje. Zdarzają się sytuacje,
gdy wycinka jest konieczna (względy
bezpieczeństwa). Z uwagi na wartość
przyrodniczą starych drzew, ich usuwanie
musi być poprzedzone wnikliwymi
analizami (są już metody pozwalające
na ustalenie stopnia potencjalnego
zagrożenia, jakie drzewa te stwarzają).
Ważne jest także poinformowanie
społeczności lokalnej o zamierzonej
wycince i rzeczowe uzasadnienie
jej konieczności.
REKOMENDACJE
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]