Zagadnienia z konstrukcji maszyn. Tarcie i smarowanie. Robert Juskowiak, Historia, Zajęcia techniczne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]//-->PODSTAWY MECHANIKI, TERMODYNAMIKII WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓWRobert JuskowiakTARCIE I SMAROWANIEZAGADNIENIA Z KONSTRUKCJI MASZYN2WSTĘP.....................................................................................................................................41.TARCIE I JEGO ZNACZENIE W TECHNICE.....................................................................51.1 Siła tarcia........................................................................................................................51.2 Rodzaje tarcia w technice................................................................................................51.3 Zmniejszenia tarcia.........................................................................................................61.4 Świadome zwiększenie oporów tarcia..............................................................................62. ZUŻYCIE I JEGO MECHANIZM........................................................................................63. TRIBOLOGIA......................................................................................................................74. RODZAJE TARCIA.............................................................................................................84.1 Zasadnicze grupy rodzajów tarcia....................................................................................84.2 Tarcie ślizgowe...............................................................................................................94.3 Tarcie toczne...................................................................................................................94.4 Tarcie wiertne.................................................................................................................95. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA OPORY TARCIA............................................................96. TARCIE A SMAROWANIE.............................................................................................. 116.1 Tarcie graniczne............................................................................................................ 116.2 Tarcie płynne................................................................................................................ 116.3 Tarcie mieszane.............................................................................................................127. ROLA SMARU W PARZE TRĄCEJ.................................................................................. 138. RODZAJE SMAROWANIA...............................................................................................138.1 Smarowanie hydrodynamiczne...................................................................................... 138.2 Smarowanie hydrostatyczne.......................................................................................... 138.3 Smarowanie aerodynamiczne i aerostatyczne................................................................. 149. SYSTEMY SMAROWANIA.............................................................................................. 159.1 Systemy smarowania i ich wybór...................................................................................159.2 Elementy tworzące system smarowania......................................................................... 159.3 Systemy smarowania..................................................................................................... 1610. SMAROWANIE ŁOŻYSK, WRZECION, SPRZĘGIEŁ ORAZ PRZEKŁADNIZĘBATYCH........................................................................................................................... 1710.1 Smarowanie łożysk tocznych i ślizgowych.................................................................. 1710.2 Smarowanie wrzecion..................................................................................................1910.3 Smarowanie sprzęgieł.................................................................................................. 2010.4 Smarowanie przekładni zębatych................................................................................. 2011. OLEJE I SMARY............................................................................................................. 21311.1 Oleje smarowe (płynne)............................................................................................... 2111.2. Smary maziste (plastyczne)........................................................................................ 2111.3 Smary stałe.................................................................................................................. 22PODSUMOWANIE................................................................................................................ 23BIBLIOGRAFIA.................................................................................................................... 24SPIS ILUSTRACJI................................................................................................................. 244WSTĘPNiniejsza praca zawiera wiadomości dotyczące tarcia i jego rodzajóworaz smarów, ich własności i sposobów smarowania. Autorzy książek, artykułówzamieszczanychzagadnień.wczasopismachOpróczfachowych,związanychzzagadnieniamizamieszczonemechanicznymi przedstawiają wiele rodzajów i sposobów podziału poruszanych w tejpracywiadomościpodstawowychzostałypodstawowe informacje dotyczące zmniejszenia lub celowego zwiększenia tarcia,zużycia mechanizmów, elementów tworzących system smarowania, czy tribologii.Na przykładzie łożysk, wrzecion, sprzęgieł i przekładni zębatych pokazanow jakim celu smaruje się dany element i jakiego smaru czy oleju należy użyć.Poruszanewpracyzagadnienia,dotyczącepodziałutarcia,smarówi smarowania opierają się w dużej mierze na wiadomościach, które przedstawił w swejpracy prof. dr hab. inż. Ryszard Marczak.51.TARCIE I JEGO ZNACZENIE W TECHNICEPrzeztarcienależy rozumieć zespół zjawisk zachodzących miedzy stykającymisię ciałami, wywołany działaniem siły normalnej dociskającej te ciała i siły stycznejprzemieszczającej je względem siebie, bądź też usiłujące je przemieścić1.Rysunek 1.Zależność między siłą tarcia T i obciążeniem Pn(a), siłą P i katem tarcia q (b)1.1 Siła tarciaNie ulega wątpliwości, że siła tarcia zależy od2:1. obciążenia normalnego,2. cech geometrycznych węzła tarcia,3. chropowatości stykających się powierzchni,4. rodzaju materiałów użytych na elementy trące,5. rodzaju ruchu,6. obecności środków smarujących,7. zakłóceń zewnętrznych.1.2 Rodzaje tarcia w techniceTarcie zakłóca sprawność mechaniczną układów. W technice rozróżnia siętarcie3:1. niepożądane – dąży się zmniejszenia oporów tarcia np. w przekładniachzębatych, łańcuchowych, łożyskowych,2. pożądane – poprzez dobór materiałów, kształtów i wymiarów współpracującychczęściorazwspółpracy,uzyskujesięmożliwiedużeoporytarcianp. w sprzęgłach ciernych, hamulcach, kołach bieżnych, napędach pasowych.12R. Marczak,Tarcie i smarowanie,[w:]Mały poradnik mechanika,tom II, Warszawa 1994, s. 342Ibidem, s. 3423Ibidem, s 342 [ Pobierz całość w formacie PDF ]