Zestawienie czynnosciowe miesni, eBooks txt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]CHARAKTERYSTYKA MECHANIKI STAWOW I ZESTAWIENIECZYNNO�CIOWE MI�SNIZESTAWIENIE CZYNNOSCIOWE MI�SNIKR�GOS�UPA I G�OWYCz�� przedkrzy�owa kr�gos�upa stanowi �a�cuch element�w kostnych,kt�rego ruchomo�� jest r�na w poszczeg�lnych odcinkach: najwi�kszaw odcinku g�rnym, w odcinku dolnym zmniejsza si� wskutek obci��enia.Stosunkowo najmniej ruchoma jest cz�� piersiowa zar�wno ze wzgl�du nabudow� kr�g�w piersiowych, jak i udzia� w budowie klatki piersiowej.G��wne ruchy kr�gos�upa to: ruchy zgi�cia i prostowania w p�aszczy�nie po�rodkowej(strza�kowej), ruchy zgi�cia bocznego w p�aszczy�nie czo�owej i ruchy obrotowe.Ruchy zgi�cia i prostowania kr�gos�upa (flexio et extensio), zwanetak�e zgi�ciem do przodu i zgi�ciem w ty� (anteflexio et retroflexio), s�ruchami symetrycznymi, odbywaj�cymi si� wok� osi poprzecznej. ��cznyzakres obu tych ruch�w wynosi u cz�owieka 170-250 przy czym zakreszgi�cia do przodu jest wi�kszy ni� ku ty�owi. Ruchy zgi�cia do przodu i kuty�owi zachodz� g��wnie w cz�ci szyjnej i l�d�wiowej kr�gos�upa. Podczaszgi�cia do przodu rozlu�niaj� si� wi�zad�a kr�gos�upa, cz�ci pier�cieniw��knistych kr��k�w mi�dzykr�gowych i ez�ci torebek stawowychpo�o�one do przodu od poprzecznej osi ruchu, natomiast napi�ciu ulegaj�analogiczne elementy, przebiegaj�ce do ty�u od tej osi, hamuj�c nadmiernewychylenie. Podczas zgi�cia kr�gos�upa do ty�u stosunki te przedstawiaj� si�odwrotnie. Silnym czynnikiem hamuj�cym ruchy s� tak�e mi�nieantagonistyczne, tzn. w zgi�ciu do przodu rozci�ganiu ulegaj� mi�nieg��bokie grzbietu stawiaj�c op�r mi�niom brzucha, kt�re kurcz�c si�powoduj� to zgi�cie; i przeciwnie - w trakcie prostowania i ty�ozgi�cia op�rstawiaj� mi�nie brzucha.Ruch zgi�cia i prostowania g�owy (flexio et extensio capitis), zwany tak�eruchem potakiwania odbywa si� w stawach g�owowych g�rnych wok�wsp�lnej osi poprzecznej, przebiegaj�cej przez oba k�ykcie ko�ei potylicznej.��czny zakres tego ruchu jest niewielki - wynosi bowiem oko�o 30o. Ruchten mo�e by�jednak znacznie obszerniejszy i dochodzi� do 125st, gdy bierzew nim udzia� kr�gos�up szyjny.Mi�nie zginaj�ce g�owe i kregos�up do przodu:a) w stawach g�owy:mi�sie� d�ugi g�owy (m. longus capitis),mi�sie� d�ugi szyi (m. longus coli),mi�sie� prosty g�owy przedni (m. rectus capitis anterior),mi�sie� prosty g�owy boczny (m. rectus capitis lateralis),b) w cz�ci szyjnej:migsie� d�ugi szyi (m. longus coli),migsie� d�ugi g�owy (m. longus capitis),mi�sie� pochy�y przedni (nr. scalenus anteriorl,c) w cz�ci piersiowo-l�d�wiowej :mi�sie� prosty brzucha (m. rectus abdominis),mi�sie� sko�ny zewn�trzny brzucha (m. obliquus externus abdominis),mi�sie� sko�ny wewn�trzny brzucha (m. obliquus internus abdominis),mi�sie� l�d�wiowy wi�kszy (m. psoas major).Mi�nie prostuj�ce g�ow� i kr�gos�up oraz zginaj�ce do ty�u:a) w stawach g�owy:mi�sie� czworoboczny (m. trapezius); cz�� g�rna,migsie� p�atowaty g�owy (m. splenius capitis),mi�sie� prostownik grzbietu (m. erector spinae) - m. najd�u�szy g�owy (m. longissimuscapitis),mi�sie� p�kolcowy g�owy (m. semispinalis capitis),mi�sie� prosty tylny wi�kszy g�owy (m. rectus capitis posterior major),mi�sie� prosty tylny mniejszy g�owy (m. rectus capitis posterior minoi),mi�sie� sko�ny g�rny g�owy (m. obliquus capitis superior),mi�sie� mostkowo-obojczykowo-sutkowy (m. stenocleidomastoidetus),b) w cz�ci szyjnej:mi�sie� p�atowaty (m. splenius),mi�sie� prostownik grzbietu (m. erector spinae) - cz�� szyjnam. biodrowo-�ebrowego (m. iliocostalis cervicis) oraz najd�u�szy szyii g�owy (m. longissimus cervicis et capitis),mi�sie� kolcowy szyi (m. spinalis cervicis),mi�nie mi�dzykolcowe (mm. interspinales),mi�sie� wielodzielny (m. multifidus),c) w cz�ci piersiowo-l�d�wiowej :mi�sie� prostownik gribietu (m. erector spinae) - cz�� l�d�wiowai piersiowa m. biodrowo-�ebrowego (m. iliocostalis lumborum et thoracis) i m. najd�u�szyklatki piersiowej (m. longissimus thoracis),mi�sie� kolcowy klatki piersiowej (m. spinalis thoracis),mi�nie mi�dzykolcowe (mm. interspinales),mi�sie� p�kolcowy (m. semispinalis),mi�sie� wielodzielny (m. multifdus).Ruchy zginania bocznego kr�gos�upa (flexio lateralis) s� ruchami asymetrycznymi dooko�aosi strza�kowej. U cz�owieka ��czny zakres ruch�w bocznych kr�Dos�upa wynosi oko�o I 1Oo. W zgi�ciu bocznym, podobnie jak uprzednio, czynnikami hamuj�cymi s� zar�wnowi�zad�a, cz�ci pier�cieni w��knistych kr��k�w mi�dzykr�gowych i torebki stawowejprzeciwnej strony, jak i mi�nie antagonistyczne. W odcinku piersiowym dodatkowymczynnikiem hamuj�cym s� zachodz�ce na siebie �ebra po stronie wykonywanego ruchu.W ruchach zgi�cia bocznego najcz�ciej uczestnicz� zar�wno zginacze,jak i prostowniki kr�gos�upa oraz g�owy, kurcz�c si� jednostronnie (po stronie wykonywanegoruchu).Mi�nie zginaj�ce g�owg i krg up w bok:a) w stawach g�owy:mi�sie� p�atowaty g�owy (m. splernus capitis),mi�sie� mostkowo-obojczykowo-sutkowy (m. sternocleidomastoideus),mi�sie� prostownik grzbietu (m. erector spinae); m. najd�u�szy g�owy(m. longissimus capitis)mi�sie� sko�ny g�rny g�owy (m. obliquus capitis superior),mi�sie� p�kolcowy g�owy (m. semispinalis capitis),b) w cz�ci szyjnej:mi�sie� pochy�y przedni, �rodkowy i tylny (m. scalenus anterior, medius et posterior),mi�sie� p�atowaty g�owy i szyi (m. splenius capitis et cervicis),mi�sie� prostownik grzbietu (m.erector spinae) cz�� szyjnam. biodrowo-�ebrowy (m. iliocostalis cervicis) oraz m. najd�u�szy szyii g�owy (m. longissimus cervicis et capitis),mi�sie� d�wigacz �opatki (m. levator scapulae) przy ustalonym po�o�eniu �opatki,mi�sie� czworoboczny grzbietu (m. trapezius) - cz�� g�rna przy ustalonym po�o�eniuobr�czy ko�czyny g�rnej,mi�sie� mostkowo-obojczykowo-sutkowy (m. stenocleidomastoideles),c) w cz�ci piersiowo-l�d�wiowej :mi�sie� sko�ny zewngtrzny brzucha (m. obliquus exterus abdominis),mi�sie� sko�ny wewngtrzny brzucha (rn. obliquus internus abdominis),mi�sie� prostownik grzbietu (m. erector spinae) m. biodrowo-�ebrowy (m. ilioosalislumborum et thoracis) oraz m. najd�u�szy klatki piersiowej (m. longissimus thoracis),mi�sie� czworoboczny l�d�wi (m. quadratus lumborum ),mi�sie� l�d�wiowy wi�kszy (m. psoas major).Ruchy skr�cania kr�gos�upa s� ruchami asymetrycznymi wok� osi pionowej przebiegaj�cejprzez �rodek j�dra mia�d�ystego kr��k�w mi�dzy kr�gowych i przez wierzcho�ek z�ba kr�guobrotowego w stawie g�owowym dolnym. ��czny zakres ruch�w obrotowych kr�gos�upa wprawo i w lewo wynosi oko�o 160st, a w stawie g�owowym dolnym oko�o 60st. Ruchrotacyjny kr�gos�upa zwi�ksza si� w kierunku doczaszkowym. Podczas ruchu obrotowego wstawacli g�owowych dolnych, kt�re czynno�ciowo stanowi� jeden staw, kr�g szczytowyobraca si� wraz z czaszk� dooko�a z�ba kr�gu obrotowego. Poniewa� ruch ten nie odbywa si�wy��cznie w stawach szczytowo-obrotowych po�rodkowych (przednim i tylnym), leczr�wnocze�nie w symetrycznych stawach szczytowo-obrotowych bocznych, nie przedstawiaon czystej formy ruchu obrotowego. Le��ce bowiem na trzonie kr�gu obrotowegopowierzchnie stawowe g�rne s� pochylone lekko ku do�owi, tote� w czasie obrotu nast�pujenieznaczne obni�enie si� g�owy wraz z kr�giem szczytowym. Dokonuj�cy si� zatem ruch wstawach g�owowych dolnych sk�ada si� z ruchu obrotowego dooko�a osi pod�u�nej z�ba zr�wnoczesnym ruchem wzd�u� tej osi, co w efekcie daje ruch �rubowy. Ruch rotacyjnykr�gos�upa i g�owy w stron� praw� lub lew� jest nast�pstwem jednostronnegoskurczu okre�lonych mi�ni.Mi�nie skr�caj�ce kr�gos�up i g�ow� w prawo:a) w stawach g�owy:mi�sie� mostkowo-objczykowo-sutkowy lewy (m. .sternocleidomastoideus),mi�sie� p�atowaty g�owy prawy (m. splenius capitis),migsie� sko�ny dolny prawy g�owy (m. obliquus capitis inferior),mi�sie� prosty tylny wi�kszy g�owy prawy (m. rectus capitis posterior major),mi�sie� czworoboczny grzbietu lewy (m. trapezius), cz�� g�rnami�sie� p�kolcowy lewy (m. semispinalis),b) w cz�ci szyjnej :mi�sie� mostkowo-obojczykowo-sutkowy lewy (m. sternocleidomastoideus),mi�sie� p�atowaty prawy (m. splenius),mi�sie� p�kolcowy lewy (nr. semispinalis),mi�sie� wielodzielny lewy (m. multifidus),mi�nie skr�caj�ce lewe (mm. rotatores),c) w cz�ci piersiowo-l�d�wiowej :migsie� sko�ny zewn�t�zny brzucha lewy (m. obliquus externus abdominis),mi�sie� sko�ny wewn�trzny brzucha prawy (m. obliqus internus abdominis),mi�sie� p�kolcowy lewy (m. semispinalis),mi�sie� wielodzielny lewy (m. multifidus ),mi�nie skr�caj�ce lewe (mm. rotatores).Ruch obwodzenia (circumductio), czyli kr��enie kr�gos�upa i g�owy,jest mo�liwy do wykonania dzi�ki sumowaniu si� wszystkich trzech wy�ejopisanych postaci ruchu.KLATKA PIERSIOWAMIʌNIE ODDECHOWEPodczas spokojnego oddychania w obu pozycjach: wdechu i wydechu udzia� bior� mi�nieg��wne (w�a�ciwe), tj. mi�nie mi�dzy�ebrowe zewn�trzne i przepona oraz mi�dzy�ebrowewewn�trzne. Natomiast w czasie intensywnego oddychania niezb�dna jest wi�ksza si�a mi�nitzw. pomocniczych, czyli tych, kt�re przyczepiaj� si� do �eber i kr�g�w lub te� tworz�pow�oki brzuszne. Najskuteczniejszy wdech wyst�puje w�wczas, gdy kurczy si� przeponaprzy rozlu�nionych pow�okach brzusznych, �ebra unosz� si� i nast�puje prostowaniekr�gos�upa. Przeciwny ruch, wydech, zwi�zany jest z rozlu�nieniem przepony przy napi�tychmi�niach brzucha z r�wnoczesnym opuszczeniem �eber i zgi�ciem kr�gos�upa.Mi�nie wdechoweW�a�ciwe (g��wne):przepona (diaphragma),mi�nie mi�dzy�ebrowe zewn�trzne (mm. intercostales exlerni)Pomocnicze:mi�sie� pochy�... [ Pobierz całość w formacie PDF ]